tag:blogger.com,1999:blog-64841080236036338972024-03-16T02:12:10.661+01:00 Nowa Alchemia Wokół chemii w laboratorium i na świecieKuba Gromhttp://www.blogger.com/profile/17443465129484666492noreply@blogger.comBlogger351125tag:blogger.com,1999:blog-6484108023603633897.post-17988804843452763142024-02-27T01:18:00.000+01:002024-02-27T01:18:03.586+01:00Chemiczne wieści (29.) Metalowe fullerenyZnane szerzej jako jedna z odmian węgla fullereny, są klatkowatymi cząsteczkami złożonymi z atomów węgla, układającego się w różnej wielkości puste kule. Prototypowa cząsteczka C60 kształtem przypominała kopuły geodezyjne, projektowane w tym czasie przez Buckminstera Fullera, stąd pomysł nazwania cząsteczki fuller-en. Są związkami nienasyconymi, z atomami węgla Sp2, które w Kuba Gromhttp://www.blogger.com/profile/17443465129484666492noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6484108023603633897.post-51360111797709215402023-12-16T20:52:00.004+01:002023-12-16T21:03:50.575+01:00Ostatnio w laboratorium (90.) Po tym jak kilka lat temu miałem wątpliwą przyjemność pracować z tiofosgenem liczyłem na to, że już nie będę potrzebował go używać. Ale los jest złośliwy i właśnie pomagam przy jego produkcji. Tiofosgen to jeden ze związków w kategorii: bardzo szkodliwy ale jednak potrzebny i ktoś go musi produkować. Można go opisywać jako chlorowaną pochodną monosiarczku węgla. Między węglem a siarką Kuba Gromhttp://www.blogger.com/profile/17443465129484666492noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6484108023603633897.post-47428800665897399032023-10-19T00:11:00.004+02:002023-10-19T00:11:47.209+02:00Kiedyś w laboratorium (89.) Roztwór chromianu srebra przypomina wyglądam sok pomidorowy z paroma kroplami mleka. Jest to przykład wyglądu roztworu po przekroczeniu punktu końcowego w metodzie argentometrycznego miareczkowania jonów chlorkowych lub bromkowych. Metoda wykorzystuje tu fakt silniejszego wiązania się jonów srebra z anionami chlorkowymi niż z chromianowymi. Badany roztwór miareczkuje się azotanem Kuba Gromhttp://www.blogger.com/profile/17443465129484666492noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6484108023603633897.post-64660343695916338062023-09-20T01:18:00.000+02:002023-09-20T01:18:15.206+02:00Kiedyś w laboratorum (88.) Gdy chemik chce wykonać szybkie sprawdzenie przebiegu reakcji na płytce TLC, to najlepiej jest to zrobić, gdy substrat i/lub produkt są barwne, bo wtedy łatwiej się zorientować, czy pojawiła się lub zniknęła oczekiwana plamka. Jeśli nie ma tak dobrze, może skorzystać z tego, że wiele sprzedawanych płytek świeci w ultrafiolecie, a z kolei wiele związków chemicznych ten ultrafiolet pochłania Kuba Gromhttp://www.blogger.com/profile/17443465129484666492noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6484108023603633897.post-77184815932036497092023-08-03T00:41:00.004+02:002023-08-03T08:46:13.674+02:00Nieoczekiwana cyklizacjaTen przypadek pokazuje, że wiele jest jeszcze mechanizmów chemicznych, które nie przyszły nam wcześniej do głowy. Oraz, że nawet Noblista się myli, ale w tym przypadku wynikło z tego coś dobrego.Credit: Angewandte Chemie Int Ed. Duża część przydatnych związków organicznych daje się opisać jako po prostu podstawione pochodne benzenu. Nieraz podstawniki są bardzo skomplikowane, ale Kuba Gromhttp://www.blogger.com/profile/17443465129484666492noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6484108023603633897.post-55937206721438949222023-06-28T01:14:00.003+02:002023-07-03T13:21:51.180+02:00Chemiczne wieści (28.)Gazowy mocznik w atmosferzeNowe obserwacje pozwalają domknąć cykl obiegu zredukowanego azotu i wyjaśnić źródła soli amonowych na obszarach ubogich w materię. Od dawna wiadomo, że związki azotu w morzach, niezbędne do syntezy białek, występują głównie w formach utlenionych - azotany i azotyny, i zredukowanych, jako amoniak i jony amonowe. Dość ważną formą pośrednią jest mocznik, Kuba Gromhttp://www.blogger.com/profile/17443465129484666492noreply@blogger.com1tag:blogger.com,1999:blog-6484108023603633897.post-49853483419792193512023-03-21T23:23:00.002+01:002023-03-21T23:23:36.560+01:00Nieładny gips Ciekawostka geologiczna i chemiczna. Siarczan wapnia występuje jako minerał w dwóch formach - uwodniony gips mający 2 cząsteczki związanej wody i bezwodny anhydryt. Oba odkładają się na dwie wysychających jezior i zatok morskich, ale w różnych warunkach. Gips w niższej temperaturze i zasoleniu, anhydryt powyżej 40 stopni i w dużym zasoleniu. Często więc warstwy obu minerałów Kuba Gromhttp://www.blogger.com/profile/17443465129484666492noreply@blogger.com2tag:blogger.com,1999:blog-6484108023603633897.post-11115411256910327502023-03-15T14:38:00.003+01:002023-03-20T13:24:46.288+01:00Czy wodór jest litowcem?Jeśli napatrzyliście się w szkole na tablicę Mendelejewa to zapewne zauważyliście, że układ pierwiastków jest nieco rogaty. Po lewej nad wszystkimi pierwiastkami w górę wystaje zwykle wodór a po prawej nad gazami szlachetnymi hel. Nie jest to jednak jedyny sposób rysowania - czasem wodór umieszczany jest koło helu, zupełnie jakby był najlżejszym fluorowcem.
Jak więc powinno być? Tu już sami Kuba Gromhttp://www.blogger.com/profile/17443465129484666492noreply@blogger.com5tag:blogger.com,1999:blog-6484108023603633897.post-65024501828123219942023-01-31T23:13:00.001+01:002023-02-01T01:19:23.446+01:00Wyspy ognia i samotności - Recenzja Dawno już tu nie wrzucałem recenzji książek popularnonaukowych. Choć może to nie być takie oczywiste, wulkany i ich wybuchy to temat, który interesuje mnie od bardzo dawna. Będąc małym brzdącem wychowywałem się w otoczeniu książek, rodzice zbierali różne i w każdym pokoju była jakaś półka czy stosik na stoliku. Były też czytane przez rodziców, więc szybko załapałem, że branie którejś Kuba Gromhttp://www.blogger.com/profile/17443465129484666492noreply@blogger.com3tag:blogger.com,1999:blog-6484108023603633897.post-28007760129336829662022-12-19T01:41:00.001+01:002022-12-19T14:29:08.858+01:00Chemiczne wieści (27.) - Kosmiczna chemia, amoniak w roztworze Dwutlenek siarki w atmosferze egzoplanety Pojawia się coraz więcej danych na temat składu atmosfery egzoplanet i tutaj jedna taka ciekawostka. Astronomowie korzystający z obserwacji nowego Teleskopu Webba zauważyli w atmosferze planety WASP-39b o typie Gorącego Jowisza ślady wskazujące na obecność dwutlenku siarki. Zarazem jednak atmosfera tej planety ma charakter redukujący, więc Kuba Gromhttp://www.blogger.com/profile/17443465129484666492noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6484108023603633897.post-45166692135097214212022-11-18T02:46:00.004+01:002022-11-18T02:46:57.758+01:00Chemiczne wieści (26.) Sharpless dostał Nobla drugi raz!Tegoroczny laureat nagrody Nobla z chemii jest bez wątpienia godny ale jednak był trochę zaskakującym wyborem. Dostał nagrodę już drugi raz, poprzednio też za osiągnięcia chemiczne. Wcześniej nagrodzono jego prace nad reakcjami utleniania związków organicznych. Asymetryczna epoksydacja Sharplessa to już klasyka reakcji prowadzących do Kuba Gromhttp://www.blogger.com/profile/17443465129484666492noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6484108023603633897.post-31055637224000053272022-09-25T02:44:00.005+02:002022-09-26T11:45:40.529+02:00Chemiczne wieści (25.)Witam po przerwieProstsza degradacja trwałych zanieczyszczeńZanieczyszczenia chemiczne odporne na degradację zwracają w ostatnich latach coraz większą uwagę. Niektóre substancje krążą w biosferze od dawna i jeszcze będą wypływać przez lata. W osadach rzecznych wielu krajów nadal tkwią chlorowane bifenole, wycofane w większości w latach 80. po wykazaniu ich toksyczności i wracają na powierzchnię Kuba Gromhttp://www.blogger.com/profile/17443465129484666492noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6484108023603633897.post-11083355702912747792022-06-14T19:57:00.000+02:002022-06-14T19:57:18.540+02:00Kiedyś w laboratorium (87.)Jod jako ciało stałe nie ma w ogóle fioletowego koloru, błyszczy się i przypomina ciemny metal lub grafit. Kuba Gromhttp://www.blogger.com/profile/17443465129484666492noreply@blogger.com1tag:blogger.com,1999:blog-6484108023603633897.post-11949379880542485312022-05-19T00:38:00.002+02:002022-05-19T00:38:40.895+02:00Kiedyś w laboratorium (86.)Jednym z podstawowych zajęć chemika w laboratorium chemii organicznej jest... odparowywanie. Zazwyczaj reakcja jest przeprowadzana w jakimś medium, potem mieszanina po reakcji jest oczyszczana i wiele z tych metod wiąże się z użyciem jakiegoś rozpuszczalnika. Więc potem trzeba go jakoś usunąć. Oraz dobrze by było go odzyskać, o ile używany był tylko jeden. W części przypadków wystarczy zwykła Kuba Gromhttp://www.blogger.com/profile/17443465129484666492noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6484108023603633897.post-13039511556545693502022-03-04T15:27:00.003+01:002022-03-04T15:27:41.793+01:00Opinia chemika czemu łykanie płynu Lugola nie ma sensu Ponieważ od kilku dni widzę zwiększony ruch we wpisach na temat jodu a ludzie donoszą mi o panice w aptekach i wykupowaniu płynu Lugola, krótkie wyjaśnienie w kilku logicznych punktach czemu to może nie być taki dobry pomysł, aby się nim teraz "zabezpieczać". 1. Płyn Lugola to roztwór pierwiastka jodu w wodnym roztworze jodku potasu; jodyna to roztwór jodu w alkoholu. Stąd ich Kuba Gromhttp://www.blogger.com/profile/17443465129484666492noreply@blogger.com1tag:blogger.com,1999:blog-6484108023603633897.post-18976983760737628292022-01-03T13:33:00.000+01:002022-01-03T13:33:04.989+01:00Kiedyś w laboratorium (85.) - Chemiczny termometr Reakcja chemicznego termometru to klasyczne doświadczenie pokazowe, nadające się do wykonania na szkolnej pracowni chemicznej jako ilustracja równowag chemicznych. Miałem okazję je przetestować, gdy przygotowywałem się do pokazu chemicznego podczas dni otwartych.
Reakcja jest stosunkowo prosta do wykonania. Należy otrzymać niezbyt stężony roztwór chlorku kobaltu II, który będzie Kuba Gromhttp://www.blogger.com/profile/17443465129484666492noreply@blogger.com1tag:blogger.com,1999:blog-6484108023603633897.post-15635474712031572632021-12-24T03:06:00.001+01:002021-12-24T03:08:34.313+01:00Mulisty smak karpia, ziemisty barszczyk i zapach jak po deszczu Gdy już zasiądniecie do wigilijnej kolacji, przełamiecie się opłatkiem i zabierzecie się za pałaszowanie dwunastu dań, to wówczas być może niektórych z was zastanowi jedna rzecz, o jakiej nie było mówione w szkole. Jeśli nawet dobrze obczyszczony karp smakuje trochę mułem z dna stawu, to czym właściwie smakuje?Choć zapach jaki wydziela gleba, i jaki wydziela się z mulistych osadów, był Kuba Gromhttp://www.blogger.com/profile/17443465129484666492noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6484108023603633897.post-21774689443894468062021-12-17T03:37:00.001+01:002021-12-17T17:25:09.095+01:00Tajemnica zdjęcia 51 - kto odkrył budowę DNA?Rozwój nauki z czasem obrasta w swoje popularne mity. Kultura operująca na gustach niespecjalistów siłą rzeczy musi upraszczać pewne procesy i pomijać szczegóły. Czasem popularny odbiór zmienia się, czy to za sprawą dobrego popularyzatora, czy zmiany świadomości odbiorców. O ile dawne filmy i książki na temat Marii Curie-Skłodowskiej koncentrowały się na aspekcie naukowym, a obyczajowy poruszały Kuba Gromhttp://www.blogger.com/profile/17443465129484666492noreply@blogger.com3tag:blogger.com,1999:blog-6484108023603633897.post-80360325607038060812021-11-13T14:30:00.006+01:002021-11-13T14:30:51.701+01:00Jednowarstwowy laser Kilka miesięcy temu w czasopiśmie Nature Materials ukazała się ciekawa publikacja niemieckich naukowców "Kondensacja bozonowa ekscytono-polarytonów w krysztale grubości atomu" [1], opisująca jak to przy pomocy egzotycznego stanu kwantowego otrzymano kondensat Bosego-Einsteina z polarytonów, a w efekcie doprowadzono w nich do akcji laserowej.Brzmi to bez wątpienia bardzo egzotycznie. I Kuba Gromhttp://www.blogger.com/profile/17443465129484666492noreply@blogger.com2tag:blogger.com,1999:blog-6484108023603633897.post-38990945062621925892021-10-25T03:10:00.002+02:002021-10-25T03:10:15.399+02:00Kiedyś w laboratorium (84.) Krystalizacja aminokwasów metodą wiszącej kropli.Aby przy pomocy krystalografii zbadać substancję, należy ją dobrze wykrystalizować. Ale to bywa czasem trudne - rozbudowane, asymetryczne cząsteczki trudno odnajdują jakiś porządek w trójwymiarowej sieci. Mogą wytrącać się jako osady amorficzne, niekiedy mają skłonność do tworzenia oleistych cieczy przechłodzonych. Czasem substancja może Kuba Gromhttp://www.blogger.com/profile/17443465129484666492noreply@blogger.com1tag:blogger.com,1999:blog-6484108023603633897.post-72284920820190235692021-08-21T00:38:00.000+02:002021-08-21T00:38:24.107+02:00Co z tym tlenkiem etylenu? Media donoszą ostatnio często o wycofaniu żywności z powodu zanieczyszczenia tlenkiem etylenu - wypada więc coś o nim napisać, bo to pod względem chemicznym bardzo ciekawy związek. Zacznijmy może od etylenu. To najprostszy węglowodór nienasycony. Zawiera tylko dwa węgle połączone wiązaniem podwójnym. Przy pomocy odpowiednich warunków można jedno z tych wiązań rozerwać a Kuba Gromhttp://www.blogger.com/profile/17443465129484666492noreply@blogger.com1tag:blogger.com,1999:blog-6484108023603633897.post-46678993847476536072021-07-27T19:15:00.002+02:002021-07-27T19:15:30.302+02:00Chemiczne Wieści (24.) Węże pokażą skażenieOstatnie badania prowadzone w Japonii, w terenach skażonych po awarii elektrowni jądrowej Fukushima, koncentrowały się na próbach znalezienia jakiegoś znacznika wskazującego na lokalny poziom skażenia ekosystemu. I okazało się, że całkiem niezłym, dużo lepszym od myszy i ptaków, są węże. Spędzają praktycznie cały czas na ziemi i lubią się zaszyć w jamach i norach. Kuba Gromhttp://www.blogger.com/profile/17443465129484666492noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6484108023603633897.post-62331262688292595362021-07-09T14:52:00.005+02:002021-07-09T14:59:41.032+02:00Zioła to też chemiaW tematyce ziół, medycyny alternatywnej i żywienia funkcjonuje wiele mitów, które przemawiają do wyobraźni, chętnie zresztą wykorzystywanych w reklamach. Jednym z takich charakterystycznych przypadków jest przekonanie, że to co naturalne jest po prostu zdrowe, a jego przeciwieństwem jest "chemiczne". A skoro tak, to nieodmiennie musi być szkodliwe. Oczywiście, gdy zapytać wprost, każdy się Kuba Gromhttp://www.blogger.com/profile/17443465129484666492noreply@blogger.com1tag:blogger.com,1999:blog-6484108023603633897.post-38855673253840553962021-05-15T22:45:00.001+02:002021-05-15T22:45:25.509+02:0010 lat już minęło - jak jeden dzień Tak. Ten blog istnieje już 10 lat. Kupa czasu. Na początek coś z danych statystycznych: blog przez ten cały czas zebrał 1,8 mln wyświetleń i 1,57 tys. komentarzy. Najpopularniejsze artykuły tego okresu:* Ałun - 54 tysiące wyświetleń* Dlaczego grzyby sinieją 43 tysiące wyświetleń* Witamina lewa i prawa - 25 tysięcy* Czy Kaczor Donald odkrył karbeny? - 24 tysiące* Jak mieszać aby nie Kuba Gromhttp://www.blogger.com/profile/17443465129484666492noreply@blogger.com2tag:blogger.com,1999:blog-6484108023603633897.post-57989795073897254882021-03-30T03:54:00.000+02:002021-03-30T03:54:04.054+02:00Kiedyś w laboratorium (83.) Co to znaczy, że nasiona nadają się do siewu? Parametrów jakościowych nasion jest kilka - udział masowy zanieczyszczeń mineralnych, innych części roślin, ilość ziaren uszkodzonych itd. Ale najbardziej interesująca dla siejącego jest siła kiełkowania. Jest to po prostu odsetek ziaren które są zdolne do kiełkowania. Jeśli nasiona zebrano zbyt wcześnie, dojrzały w niesprzyjających warunkach Kuba Gromhttp://www.blogger.com/profile/17443465129484666492noreply@blogger.com0